Mag ik mijn trap maken zoals ik dat wil?
Bij het bouwen van je eigen nieuwbouwhuis moet je met veel dingen rekening houden. Vergeet hierbij de trap niet!
Om de trap in jouw ontwerp vorm te kunnen geven moet je eerst weten aan welke criteria deze moet voldoen. Er zijn wettelijke eisen vastgelegd in het Bouwbesluit en in de NEN 3509 norm.
Wat houden deze eisen in? Kan ik met deze eisen nog wel de trapvorm maken welke ik graag wil?
Zeker is dit mogelijk, eerst zal ik diverse trap types beschrijven en verderop in dit artikel zal ik de eisen beschrijven welke aan de trap gesteld zijn.
Welke trap types zijn er mogelijk?
- Steektrap
Een steektrap is een rechte opgaande trap die twee verdiepingen met elkaar verbindt, zonder dat hier een draaiing in zit. Met een steektrap krijgt uw woning een warme en chique uitstraling. Een steektrap wordt ook wel een rechte trap genoemd. De steektrap wordt vaak toegepast bij kantoren en luxere woningbouw. - Kwartslag trap
Een kwartslag trap is een rechte trap die aan de onderzijde of aan de bovenzijde een draai van 90 graden maakt. Op deze manier kan je twee verdiepingen met elkaar verbinden. De kwartslag trap wordt vaak geplaatst in seriematige woningbouw projecten. - Bordes trap
Een bordes trap is een rechte trap met aan de onderzijde of aan de bovenzijde een plateau, waardoor twee verdiepingen met elkaar worden verbonden. Wanneer een trap voorzien wordt van een rust plateau spreken we van een bordes trap. Een bordes kan aan het begin, in het midden, of aan het eind van de trap zitten. Bij een tussen bordes kan men een draai van 90 graden of 180 graden maken. - Wenteltrappen
Een trap die spiraalvormig omhoog gaat wordt een wenteltrap genoemd. Vaak wordt een wenteltrap verward met een spiltrap. Kenmerkend voor een wenteltrap is dat deze in een ronding naar boven draait en minimaal een halve cirkel beslaat. Vaak worden wenteltrappen gemaakt van goed te bewerken en buigzaam materiaal zoals metaal en aluminium. De wenteltrap neemt redelijk veel ruimte in beslag. Wenteltrappen worden dan ook vaak toegepast in een grote ruimte, dan komt deze trap het beste tot zijn recht. - Spiltrap
Een spiltrap is een opgaande trap waarvan de treden rond een spil of as lopen (spiraalvormig). Spiltrappen zorgen voor een prachtige verbinding tussen twee verdiepingen. De spiltrap wordt ook wel een draaitrap genoemd.
Wat zijn de algemene eisen voor een trap?
De eisen die gelden voor een trap zijn afhankelijk van de ruimte waarin de trap geplaatst wordt. Een trap moet altijd aan een bepaalde schuinte (stijghoek) voldoen. Dit ligt vast in de optrede (de hoogte tussen twee treden) en de aantrede (de diepte van een trede). Bij een nieuwbouwwoning mag de optrede maximaal 188 mm zijn en de aantrede moet minimaal 220 mm zijn.
Daarnaast is de vrije doorloophoogte belangrijk. Als je de trap oploopt moet de vrije ruimte tussen het loopvlak en het plafond minimaal 2300 mm zijn, dit is een eis uit het bouwbesluit om te voorkomen dat je je hoofd stoot.
Wat zijn veel gebruikte termen bij een trap?
Aantrede
De aantrede is de maat van het tredevlak, gemeten op de looplijn en loodrecht op de voorkant van het tredevlak tot aan de verticale projectie van de voorkant van de bovenliggende trede op het betreffende tredevlak moet minstens 22 cm zijn.
Breedte
De kleinste maat tussen een afscheiding of de buitenzijde van de trapboom enerzijds en de buitenzijde van de trapboom. De minimumbreedte van de trap moet 80 cm zijn.
Beloopbaarheid
De beloopbaarheid geeft de schuinte van de trap aan. Deze kan berekend worden door te kijken naar de verhouding tussen optrede en aantrede. De uitkomst wordt ook wel de ‘luiheid’ van de trap genoemd. De formule is 2x optrede + 1x aantrede, waarbij de uitkomst tussen de 57 cm en 65 cm moet liggen. Hoe lager, hoe luier de trap. Uitkomst van de formule is maximaal 59 cm (2 x 18.5 + 1 x 22).
Hoogte onderkant vloer
De hoogtemaat wordt gemeten vanaf de bovenkant van de onderliggende vloer tot de onderkant van het plafond t.o.v. de vloer. De minimale hoogte moet 260 cm zijn.
Hoogte
Dat is de hoogtemaat ten opzichte van de trap, gemeten vanaf de bovenkant van de vloer tot de bovenkant van de bovenliggende vloer c.q. bovenste trede van de trap en de maximale afmeting is 400 cm. Als een trap een grotere hoogte moet overbruggen, dan zal een bordes met een minimale vrije oppervlakte van 80 x 80 cm in de trap moeten worden opgenomen.
Klimlijn (zie ook looplijn)
Dit is een denkbeeldige, vloeiende lijn, die de voorkanten van de treden met elkaar verbindt. Deze lijn (dat kunnen er meerdere zijn, zolang ze maar aan de eisen voldoen) moet minimaal 30 cm uit de aangrenzende muur of afscheiding respectievelijk de buitenzijde van de trap liggen. Deze lijn moet ten opzichte van verdreven treden van de trap bovendien een voldoende grote schaal hebben om een vloeiend verloop te krijgen.
Loopgebied
Dit is het gebied waar de klimlijn/looplijn van de trap moet liggen. Gezien de minimumbreedte van de trap (80 cm) en het gegeven dat de klimlijn minimaal 30 cm uit de zijkant van de trap c.q. de aangrenzende muur en/of afscheiding moet liggen, resteert een loopgebied van 20 cm (80cm – 2×30 cm).
Looplijn
De horizontale projectie van die klimlijn, waarop de aantrede gelijk zijn. Dat is de looplijn die aangeeft hoe een persoon op de trap moet lopen.
Optrede
De optrede is loodrecht gemeten vanaf de afstand tussen de bovenzijden van twee opeenvolgende tredevlakken.
Stootbord
Een verticaal geplaatst deel van de trap, veelal van massief hout of plaatmateriaal dat dient ter afsluiting van de opening tussen 2 opeenvolgende traptreden en de aansluitende trapbomen en/of spil. Een trap zonder stootborden wordt ook wel een open trap genoemd en een trap met stootborden een dichte trap.
Spil
Een loodrecht opgaand, meestal rechthoekig, houten deel waarop de hoektreden van een trap steunen of vastgemaakt worden. De spil steunt vaak op de onderliggende vloer of de spil van een onderliggende trap. Ook zorgt de spil voor de koppeling/ondersteuning/bevestiging van trapbomen en/of traphekken.
Trapboom
Verticaal deel aan de buitenzijden van de trap, waarop de treden steunen of vastgezet worden. Dit kan o.a. in verschillende vormen gebeuren, namelijk:
- Treden ingelaten in de trapboom (dichte boom). Meestal zijn deze bomen 38 mm dik.
- Treden op uitgekeepte trapboom vastgemaakt (keepboom). Deze bomen zijn meestal 38 mm dik. Bij deze boomvorm zijn stootborden een optie.
- Treden op klossen bevestigd, die vervolgens weer op een onderslag steunen (opgekloste boom).
Vrije hoogte (ook “doorloophoogte” genoemd)
Dat is de hoogtemaat, recht gemeten tussen elke willekeurige positie op de voorkant van een trede en het daarboven aanwezige bouwdeel. Minimale afmeting is 230 cm.
Welbreedte (ook “wel” genoemd)
Hieronder wordt verstaan het overstek van de bovenliggende trede ten opzichte van de onderliggende trede. De gebruikelijke maat is 4.5 cm. De geëiste welbreedte is 1 cm.
Conclusie voor het ontwerp van een trap
Aan het maken van een trap zijn verschillende eisen gesteld in verband met, onder andere, de veiligheid. In het bouwbesluit en de NEN 3509 wordt dan ook exact omschreven wat de minimale vereisten zijn. Binnen deze eisen mag je de trap vormgeven zoals jij dit wilt.
Er zijn dan dus ook veel verschillende mogelijkheden om je trap vorm te geven. Een goede ontwerper zorgt voor de juiste trap in jouw ontwerp.
Wil je dit artikel delen met je netwerk?
Je kunt dit doen door middel van de knoppen hieronder voor Facebook, Twitter, Google+ en LinkedIn. Op deze manier kunnen anderen ook hun voordeel doen met deze informatie, alvast bedankt hiervoor.
Gratis ebook “5 tips voor het ontwerp van je eigen woning af”
In dit ebook vind je 5 praktische tips om op een vliegende start te maken voor het ontwerp van je eigen droomhuis. Je krijgt deze meteen in je mailbox door je voornaam en mailadres hieronder in te vullen. Daarnaast ontvang je vervolgens wekelijks gratis tips over wat er allemaal komt kijken bij het ontwerpen van je eigen huis, waardoor je met minder moeite een beter plan voor je ontwerp behaalt.
Ik wens je veel plezier bij het realiseren van je eigen droomhuis.
Michel Stomphorst.
Reageer